Α΄ Εξάμηνο

Α1. Ο οστεοβλάστης-Η οστεοκλάστη-Τα οστεοκύτταρα

• οστεοβλάστης
  • Μορφολογία και λειτουργία των οστεοβλαστών
  • Κύκλος ζωής των οστεοβλαστών
    • Μεταβολικά στάδια της οστεοβλαστικής σειράς
    • Απόπτωση των οστεοβλαστικών κυττάρων
  • Μακρομοριακοί μάρτυρες των οστεοβλαστικών κυττάρων
  • Ρύθμιση της οστεοβλαστικής λειτουργίας
    • Μεταγραφικοί παράγοντες που ρυθμίζουν την οστεοβλαστική διαφοροποίηση
    • Σηματοδοτικά μονοπάτια υπεύθυνα για την οστεοβλαστική διαφοροποίηση
  • Οστεοβλάστες σε παθολογικές καταστάσεις
• Η οστεοκλάστη

• Γενικά στοιχεία της οστεοκλάστης
• Oστεοκλαστογένεση
  • M-CSF και οστεοκλαστογένεση
  • RANKL/RANK/OPG και οστεοκλαστογένεση
  • ΤΝF-α και οστεοκλαστογένεση
  • Άλλες κυτοκίνες που παράγονται από τα Τ-λεμφοκύτταρα και ρυθμίζουν την οστεοκλαστογένεση
• Διαδικασία οστικής απορρόφησης από την οστεοκλάστη
• Διαταραχή στη λειτουργία της οστεοκλάστης-Οστεοπέτρωση
  • Καρβονική ανυδράση ΙΙ 22
  • Καθεψίνη Κ
  • Δίαυλοι Cl
  • a3 υπομονάδα της V-ATPase
  • β-υπομονάδα του διαύλου χλωρίου
  • Ανεπάρκεια RANK-RANKL

• Τα οστεοκύτταρα
  • Εισαγωγικά στοιχεία για τα οστεοκύτταρα
  • Τελική διαφοροποίηση των οστεοβλαστών προς οστεοκύτταρα
  • Δομή και μορφολογικά χαρακτηριστικά των οστεοκυττάρων
  • Συνδέσεις μεταξύ των οστεοκυττάρων
  • Υποδοχείς οστεοκυττάρων
  • Μηχανοστατική λειτουργία-Μηχανοεπαγωγή
  • Τα οστεοκύτταρα ως ρυθμιστές του κύκλου οστικής εναλλαγής
  • Ομοιοστασία του φωσφόρου 31
  • Απόπτωση οστεοκυττάρων
  • Έκπτωση του αριθμού των οστεοκυττάρων με την πάροδο της ηλικίας

Α2. Αγγείωση, Κολλαγόνο και Εβιομηχανική των οστών-Πώρωση των οστών

• Η φυσιολογική αγγείωση των οστών και η νεοαγγείωση των καταγμάτων

• Μέθοδοι μελέτης της αγγείωσης των οστών
• Ανατομική περιγραφή της αγγείωσης των οστών
• Ρύθμιση της αγγείωσης των οστών
• Ισχαιμική νέκρωση του οστού
• Επαναγγείωση των οστών μετά από οστικό τραυματισμό και κατάγματα
• Οστική αγγείωση και δημιουργία ψευδαρθρώσεων

• Κολλαγόνοκαιμη-κολλαγονικέςπρωτεΐνες

• Κολλαγόνο
  • Σύνθεση και δομή του κολλαγόνου τύπου Ι
  • Μη-ενζυματικές τροποποιήσεις του κολλαγόνου
  • Ιδιότητες του κολλαγόνου και οστική αντοχή
    • Κολλαγόνο και επιμετάλλωση
    • Διάταξη των ινών κολλαγόνου
    • Μετα-μεταγραφικές τροποποιήσεις κολλαγόνου
    • Διαταραχές των μηχανικών ιδιοτήτων του κολλαγόνου
• Μη-κολλαγονικές πρωτεΐνες
  • Μη-κολλαγονικές πρωτεΐνες ομάδας 1
    • Οστεοκαλσίνη
    • Οστεοποντίνη και άλλες SIBLING πρωτεΐνες
    • Οστεονεκτίνη
    • Θρομβοσπονδίνες
    • Φιμπρονεκτίνη
    • Φιμπριλλίνες
  • Μη-κολλαγονικές πρωτεΐνες ομάδας 2
    • Μετατρεπτικοί αυξητικοί παράγοντες
    • Ινσουλινοειδής αυξητικός παράγοντας-1
    • Οστικές Μορφογενετικές Πρωτεΐνες
  • Πρωτεογλυκάνες

• Eμβιομηχανικήτουοστίτηιστού,τωνοστώνκαιτωνκαταγμάτωνσεπώρωση

• H ιεραρχική δομή του οστού. Το oστό ως σύνθετο υλικό
• Οστική αντοχή και εμβιομηχανική
  • Eμβιομηχανικές ιδιότητες του οστού ως μακροσκοπική κατασκευή
  • Eμβιομηχανική μελέτη του οστού ως υλικό
• Οστική ποσότητα και ποιότητα και οστική ανακατασκευή
• Εμβιομηχανική και πώρωση των καταγμάτων

• Πώρωσητωνκαταγμάτων

• Iστολογία της πώρωσης
• Πρωτογενής πώρωση
• Διατατική οστεογένεση
• Παράγοντες που επηρεάζουν την πώρωση

Α3. Οστική ανακατασκευή-Σκελετική ανάπτυξη και κορυφαία οστική μάζα

Οστική ανακατασκευή

• Έναρξη του κύκλου οστικής ανακατασκευής. Σήματα από τα οστεοκύτταρα στις πρόδρομες μορφές οστεοκλαστών
• Ενδείξεις ύπαρξης μηχανισμών σύζευξης
• Αναστολή της σύζευξης κατά την αρχική φάση
• Με ποιο όμως μηχανισμό η semaD αναστέλλει την οστική παραγωγή;
• Αναστολή της οστικής απορρόφησης κατά τη φάση της οστικής παραγωγής
• Τοπικοί παράγοντες και οστική παραγωγή
• Ο ρόλος του κεντρικού και συμπαθητικού νευρικού συστήματος

• Σκελετική ανάπτυξη και κορυφαία οστική μάζα

• Ανάπτυξη των οστών κατά την ενδομήτρια ζωή
  • Ενδομεμβρανώδης οστεοποίηση
  • Ενδοχόνδρια οστεοποίηση
  • Ενδομήτριες συνθήκες
• Ανάπτυξη των οστών κατά την εξωμήτριο ζωή
  • Οστική κατασκευή και οστική ανακατασκευή
  • Αύξηση σε μήκος των μακρών οστών
    • Μηχανισμός κατά μήκος αύξησης των μακρών οστών
    • Λειτουργίες των ζωνών του συζευκτικού χόνδρου κατά την κατά μήκος αύξηση
    • Παράγοντες που επηρεάζουν την κατά μήκος αύξηση των μακρών οστών
  • Αύξηση των μακρών οστών σε πλάτος
    • Περιοστική εναπόθεση
    • Ενδοστική απορρόφηση
  • Κορυφαία οστική μάζα
    • Ορισμοί
    • Σημασία της κορυφαίας οστικής μάζας
      • Σφάλματα στη μέτρηση οστικής μάζας κατά τη σκελετική αύξηση
      • Παράγοντες που επηρεάζουν την κορυφαία οστική μάζα
      • Συσχέτιση της οστικής μάζας με την οστική αντοχή

Α4. Ομοιοστασία του ασβεστίου και του μαγνησίου-Μεταβολισμός του φωσφόρου

• Ομοιοστασία του ασβεστίου και του μαγνησίου

• Εισαγωγικά στοιχεία
  • Ο ρόλος και η κατανομή του ασβεστίου και του μαγνησίου
  • Ο κύκλος του ασβεστίου και του μαγνησίου
• Ορμονική ρύθμιση της ομοιοστασίας του ασβεστίου
  • Παραθορμόνη
  • Ενεργός Βιταμίνη D [1,25(ΟΗ)2D]
  • Καλσιτονίνη και πεπτίδιο σχετικό με την παραθορμόνη (PTHrP)
• Επίπεδα ρύθμισης της ομοιοστασίας του ασβεστίου και του μαγνησίου
  • Ρύθμιση στο επίπεδο του εντέρου
  • Ρύθμιση στο επίπεδο των νεφρών
  • Ρύθμιση στο επίπεδο του σκελετού
• Χρονική ιεράρχηση της ομοιοστατικής απάντησης
• Ομοιοστασία του ασβεστίου κατά την κύηση και τη γαλουχία

• Μεταβολισμός του φωσφόρου

• Η ομοιοστασία του φωσφόρου
• Ο φυσιολογικός ρόλος του φωσφόρου
• Η απορρόφηση του φωσφόρου από το γαστρεντερικό σύστημα
• Nεφρική επαναρρόφηση και απέκκριση του φωσφόρου στα ούρα
  • Μηχανισμός μεταφοράς των Pi
  • Παράγοντες που επηρεάζουν τη νεφρική επαναρρόφηση των Pi
• Μηχανισμοί διατήρησης φυσιολογικής ομοιοστασίας του φωσφόρου

Α5. PTH-PTHrP

• PTHrP (Parathyroid Hormone-related Peptide)

• Δομή και δράση του πεπτιδίου σχετικό με την παραθορμόνη (PTHrP)
  • Πυρηνικό PTHrP
• Φυσιολογικές δράσεις του PTHrP
  • PTHrP και σκελετική ανάπτυξη
  • Διαταραχές της λειτουργίας του υποδοχέα του PHTR1
  • PTHrP και καρδιαγγειακό σύστημα
  • PTHrP και δέρμα
  • PTHrP και οδοντοφυία
  • PTHrP και πάγκρεας
  • PTHrP και εμβρυοπλακουντιακή μονάδα
  • PTHrP και μαστός
• PTHrP και καρκίνος

Α6. Βιταμίνη D

• ΒιταμίνηD

• Πηγές, Σύνθεση και Δράσεις της Βιταμίνης D
  • Δέρμα-Τροφές
  • Ήπαρ
  • Νεφροί
  • Εξωνεφρική παραγωγή της 1,25(OH)2D3
• Μηχανισμός δράσης της βιταμίνης D
  • Ενδοκρινικοί μηχανισμοί ανάδρασης της βιταμίνης D
  • Μηχανισμός δράσης στα κύτταρα
  • Μηχανισμός δράσης στο έντερο
  • Μηχανισμός δράσης στα οστά
  • Μηχανισμός δράσης στους νεφρούς
• Πλειοτροπικές δράσεις βιταμίνης D
  • Δράση στον μυϊκό ιστό
  • Δράση στο ανοσοποιητικό σύστημα
  • Δράση κατά της ογκογένεσης
  • Δράση στο καρδιαγγειακό σύστημα

Α7. Οστική πυκνομετρία και Απεικονιστικές μέθοδοι στα Μεταβολικά Νοσήματα των Οστών

• Διαγνωστική προσέγγιση για τα νοσήματα του μυοσκελετικού συστήματος

• Μέθοδος απορροφησιομετρίας διπλοενεργειακής δέσμης ακτίνων Χ

• Βασικές αρχές
• DXA και οστική πυκνότητα
• Ανατομικές θέσεις μέτρησης
• Εκτίμηση αποτελεσμάτων
• Παιδιατρική DXA
• Περιορισμοί DXA
• VFA (Vertebral Fracture Assessment)
• Συστάσεις DXA

• Μέθοδος ποσοτικής υπερηχοτομογραφίας

• Βασικές αρχές
• Παράμετροι της QUS
• Εκτίμηση των αποτελεσμάτων
• Συστάσεις QUS

• Μέθοδος ογκομετρικής ποσοτικής υπολογιστικής τομογραφίας

• Βασικές αρχές
• Δισδιάστατη ποσοτική υπολογιστική τομογραφία 
• Τρισδιάστατη ογκομετρική ποσοτική υπολογιστική τομογραφία
• Εκτίμηση αποτελεσμάτων

• Μέθοδος περιφερικής ποσοτικής υπολογιστικής τομογραφίας

• Βασικές αρχές
• Περιοχές μέτρησης

• Εφαρμογές του μαγνητικού συντονισμού στην οστεοπόρωση

Α8. Δείκτες οστικού μεταβολισμού-Οστική ιστομορφομετρία

Δείκτες οστικού μεταβολισμού

• Απελευθέρωση δεικτών κατά τη διαδικασία της οστικής ανακατασκευής
• Δείκτες οστικού σχηματισμού
• Δείκτες οστικής απορρόφησης
• Μεταβλητότητα των δεικτών οστικού μεταβολισμού
• Κλινική χρησιμότητα των δεικτών οστικού μεταβολισμού
• Πιθανοί μελλοντικοί δείκτες

• Οστική ιστομορφομετρία

• Οστική βιοψία
• Σήμανση με τετρακυκλίνη
• Οστική ιστομορφομετρία
• Τεχνικές ιστολογικής μοριακής βιολογίας
• Ενδείξεις και περιορισμοί της οστικής βιοψίας

Α9. Βασικές αρχές κυτταρικής σηματοδότησης

• Βασικές αρχές κυτταρικής σηματοδότησης-Αρχές Ενδοκρινολογίας

• Μετάδοση ενδοκρινικών μηνυμάτων
• Ορμόνες (πεπτίδια, στεροειδή, αμίνες, αέρια)
• Μηχανισμός δράσης ορμονών
• Υποδοχείς ορμονών
• Ενδοκρινικοί άξονες και όργανα στόχοι

Α10. Αρχές αυτοανοσίας

• Αυτοανοσία

• Γενικές αρχές
• Φλεγμονώδη νοσήματα του μυοσκελετικού συστήματος
• Εργαστηριακή διερεύνηση ρευματολογικών νοσημάτων

Α11. Βιοστατιστική

• Βιοστατιστική

• Βασικές αρχές βιοστατιστικής και κλινικών μελετών
• Μεθοδολογία και μοντέλα στατιστικής ανάλυσης
• Εφαρμογές στατιστικών τεχνικών μέσω παραδειγμάτων

Β΄ Εξάμηνο

Β1. Ορισμός και κλινική εικόνα της οστεοπόρωσης-Επιδημιολογία της οστεοπόρωσης

• Ορισμός και κλινική εικόνα της οστεοπόρωσης

• Ορισμός της οστεοπόρωσης
• Κλινική εικόνα της οστεοπόρωσης
  • Οστεοπόρωση τύπου Ι
  • Κλινική διαίρεση των οστεοπορωτικών σπονδυλικών καταγμάτων
• Λήψη ιστορικού
• Κλινική εξέταση του οστεοπορωτικού ασθενούς
  • Καταμέτρηση σωματικού ύψους και βάρους
  • Εκτίμηση των παραμορφώσεων της σπονδυλικής στήλης
  • Έμμεσες μέθοδοι εκτίμησης των σπονδυλικών παραμορφώσεων
  • Θωρακική έκπτυξη
• Εκτίμηση της μυϊκής δύναμης
  • Έλεγχος της ισορροπίας και του κινδύνου πτώσεων

• Επιδημιολογία της οστεοπόρωσης

• Επιδημιολογία και επιπτώσεις των οστεοπορωτικών καταγμάτων
• Επιδημιολογικά στοιχεία των καταγμάτων ισχίου στην Ελλάδα
• Οικονομικές επιπτώσεις της οστεοπόρωσης

Β2. Παθοφυσιολογία της οστεοπόρωσης-Η γενετική της οστεοπόρωσης

Παθοφυσιολογία της οστεοπόρωσης

• Κορυφαία οστική μάζα και οστεοπόρωση 
• Οστική ανακατασκευή
• Βασικοί παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί της οστεοπόρωσης
• RANKL και οστεοπροτεγερίνη
• Κεντρικός ρόλος των οιστρογόνων
• Ασβέστιο, βιταμίνη D και παραθορμόνη
• Γονίδια που καθορίζουν την οστεοβλαστική διαφοροποίηση και λειτουργία
• Γήρανση, οξειδωτικό στρες και οστεοπόρωση
• Ανωμαλίες του κολλαγόνου
• Τοπικοί και συστηματικοί αυξητικοί παράγοντες
• Κυτοκίνες, προσταγλανδίνες, NO και λευκοτρίενες

• Η γενετική της οστεοπόρωσης

• Ρύθμιση της οστικής μάζας και της οστικής ανακατασκευής
• Πολυμορφισμός και μεταλλαγή
• Διαταραχές σχετικές με την οστεοπόρωση που οφείλονται σε ένα μόνο γονίδιο
• Ταυτοποίηση πολυμορφισμών γονιδίων που σχετίζονται με φαινοτύπους της οστεοπόρωσης
• Γενετικό σκορ

Β3. Φαρμακευτική αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης

• Φαρμακευτική αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης

• Φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης

• Γενικές αρχές της φαρμακευτικής θεραπείας της οστεοπόρωσης

• Αρχές θεραπείας οστεοπόρωσης
• Επιλογή των ασθενών για θεραπεία
• Φαρμακευτικές ουσίες στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης
• Επιλογή της καταλληλότερης αντιοστεοπορωτικής αγωγής

• Προσήλωση ασθενών στην αντιοστεοπορωτική αγωγή

• Προσήλωση, συμμόρφωση, παραμονή στη θεραπεία
  • Ορισμοί
  • Παράγοντες που καθορίζουν την προσήλωση στη θεραπεία
  • Επίδραση της πτωχής προσήλωσης στην αποτελεσματικότητα της αγωγής
• Οικονομικά της υγείας

Β4. Αντικαταβολική θεραπεία της οστεοπόρωσης

• Αντικαταβολική θεραπεία της οστεοπόρωσης

• Διφωσφονικά
• Δενοσουμάμπη
• Θεραπεία οιστρογονικής υποκατάστασης
• Επιλεκτικοί τροποποιητές οιστρογονικών υποδοχέων
• Τιβολόνη
• Καλσιτονίνη

Β5. Οστεοαναβολική θεραπεία της οστεοπόρωσης-Αντιοστεοπορωτικά φάρμακα με διπλή δράση

• Οστεοαναβολική θεραπεία της οστεοπόρωσης

• Τεριπαρατίδη
• Παραθορμόνη 1-84
• Επίδραση της παραθορμόνης 1-84 και της τεριπαρατίδης στην αρχιτεκτονική των οστών
• Ανεπιθύμητες ενέργειες, αντενδείξεις, σχετικές αντενδείξεις
• Προβληματισμοί γύρω από τη θεραπεία με PTH 1-84 και τεριπαρατίδη
• Εξελίξεις στην οστεοαναβολική θεραπεία της οστεοπόρωσης που βασίζεται στις δράσεις της παραθορμόνης

• Αντιοστεοπορωτικά φάρμακα με διπλή δράση

Β6. Ασβέστιο και βιταμίνη D για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης

• Ασβέστιο και βιταμίνη D για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης

• Ασβέστιο
  • Ομοιοστασία του ασβεστίου
• Βιταμίνη D
  • Δράσεις της βιταμίνης D
  • Φυσιολογικές τιμές βιταμίνης D
• Δράση του ασβεστίου και της βιταμίνης D στην οστική πυκνότητα
  • Δράση συμπληρωμάτων ασβεστίου στην οστική πυκνότητα
  • Δράση της χορήγησης συμπληρωμάτων βιταμίνης D στην οστική πυκνότητα
• Δράση των συμπληρωμάτων βιταμίνης D στη μυϊκή λειτουργία και τον κίνδυνο πτώσεων
• Αντικαταγματική δράση των συμπληρωμάτων ασβεστίου και βιταμίνης D
• Ενδείξεις χορήγησης και ασφάλεια στη λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου και βιταμίνης D
  • Συμπληρώματα ασβεστίου και καρδιαγγειακός κίνδυνος
• Ασβέστιο και βιταμίνη D στη φαρμακευτική θεραπεία της οστεοπόρωσης

Β7. Νεότερες θεραπείες της οστεοπόρωσης-Πειραματικά πρότυπα οστεοπόρωσης

• Νεότερες θεραπείες της οστεοπόρωσης

• 34.1 Στοχεύοντας τον οστεοβλάστη
  • 34.1.1 Μέσω του υποδοχέα PTH/PTHrP
    • 34.1.1.1 Νεότερα σκευάσματα παραθορμόνης
    • 34.1.1.2 Πεπτίδιο σχετικό με την παραθορμόνη (PTHrP)
    • 34.1.1.3 Aνταγωνισμός του υποδοχέα CaSR (Calcilytics)
  • 34.1.2 Μέσω ανταγωνισμού των αναστολέων μεταγωγής σήματος του μονοπατιού Wnt/β-κατενίνης
    • 34.1.2.1 Αντίσωμα έναντι της σκληροστίνης
    • 34.1.2.2 Αντίσωμα έναντι της πρωτεΐνης dickkopf-1(dkk1)
  • 34.1.3 Εναλλακτικές οδοί διέγερσης του οστικού σχηματισμού
• 34.2 Στοχεύοντας την οστεοκλάστη
  • 34.2.1 Μέσω εκλεκτικής αναστολής της καθεψίνης Κ των οστεοκλαστών
  • 34.2.2 Εναλλακτικές οδοί αναστολής της οστικής απορρόφησης
• 34.3 Μακροπρόθεσμη ασφάλεια και εκλεκτικότητα σκελετικής δράσης

• Πειραματικά πρότυπα οστεοπόρωσης

• Νομικό πλαίσιο
• Ηθική πειραματισμού
• Κριτήρια καταλληλότητας των πειραματικών προτύπων
• Είδη ζώων εργαστηρίου ως πειραματικών προτύπων οστεοπόρωσης
  • Πρωτεύοντα
  • Πρόβατα
  • Μίνι-χοίροι
  • Σκύλοι
  • Επίμυες
    • Πρότυπα πρόκλησης οστεοπόρωσης στον επίμυ
    • Το πρότυπο του ωοθηκεκτομημένου επίμυος
    • Το πρότυπο του οστεοπενικού/οστεοπορωτικού επίμυος μετά από ανενεργησία
  • Μύες
• Μέθοδοι εκτίμησης της οστεοπενίας στα ζωικά πρότυπα
  • Μη επεμβατικές μέθοδοι
  • Επεμβατικές μέθοδοι

Β8. Κλιμακτήριος-Εμμηνόπαυση-Ηλικιοεξαρτώμενη οστική απώλεια-Μεταβολικά νοσήματα των οστών στην κύηση και γαλουχία

• Κλιμακτήριος-Εμμηνόπαυση

• Περιεμμηνόπαυση ή κλιμακτήριος
• Επιδημιολογία 
• Οι συνέπειες της εμμηνόπαυσης
  • Άμεσες επιπτώσεις
  • Μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις
  • Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις
• Ορμονική θεραπεία
  • Γενικά χαρακτηριστικά
    • Ορισμός
    • Ενδείξεις ορμονικής θεραπείας
    • Θεραπευτικά σχήματα
    • Δοσολογία
    • Οδοί και τρόπος χορήγησης
  • Ορμονική θεραπεία και ποιότητα ζωής
    • Αγγειοκινητικά συμπτώματα
    • Διαταραχές του ύπνου και ψυχοσυναισθηματική αστάθεια
    • Κολπική ξηρότητα
    • Δέρμα
  • Ορμονική θεραπεία και καρδιαγγειακή νόσος
  • Ορμονική θεραπεία και μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση
  • Ορμονική θεραπεία και καρκίνος του μαστού
  • Ορμονική θεραπεία και θρομβοεμβολική νόσος
  • Ορμονική θεραπεία και ενδομήτριο
  • Φυτοοιστρογόνα
  • Επιλεκτικοί τροποποιητές των οιστρογονικών υποδοχέων
• Πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια και πρώιμη εμμηνόπαυση
• Αλγόριθμος αντιμετώπισης γυναικών με φυσιολογική ηλικία εμμηνόπαυσης

• Ηλικιοεξαρτώμενηοστικήαπώλεια

• Αλλαγές στο μέγεθος των οστών και την οστική πυκνότητα με το πέρασμα της ηλικίας
• Αλλαγές στη μικροαρχιτεκτονική των οστών σε σχέση με την ηλικία
• Επίδραση των ορμονών του φύλου στο σκελετό και οι μεταβολές με το πέρασμα της ηλικίας
• Επίδραση της GH και του IGF-1 στο σκελετό και μεταβολές με το πέρασμα της ηλικίας
• Ηλικιοεξαρτώμενη επίδραση του οξειδωτικού στρες στα οστά

• Μεταβολικάνοσήματατωνοστώνστηνκύησηκαιγαλουχία

• Κύηση: στοιχεία φυσιολογίας
• Γαλουχία: στοιχεία φυσιολογίας
• Έλλειψη βιταμίνης D
• Διατροφική έλλειψη ασβεστίου
• Νοσήματα σχετιζόμενα με τους παραθυρεοειδείς αδένες
• Οστεοπόρωση σχετιζόμενη με την εγκυμοσύνη

Β9. Αρχές χειρουργικής θεραπείας οστεοπορωτικών καταγμάτων-Κυφοπλαστική-Σπονδυλοπλαστική

• Αρχές χειρουργικής θεραπείας οστεοπορωτικών καταγμάτων

• Οστεοπόρωση και κάταγμα
• Πώρωση κατάγματος
• Αντιμετώπιση των καταγμάτων οστεοπορωτικών ασθενών
• Μέθοδοι οστεοσύνθεσης σε οστεοπορωτικό περιβάλλον
• Αντιμετώπιση ειδικών οστεοπορωτικών καταγμάτων
• Κυφοπλαστική-Σπονδυλοπλαστική

• Εισαγωγικά στοιχεία
• Χειρουργική τεχνική
• Αποτελέσματα της μεθόδου
• Ενδείξεις, αντενδείξεις και επιπλοκές της μεθόδου
• Μηχανισμοί ύφεσης του πόνου
• Διόρθωση της κυφωτικής γωνίας και οβελιαίας παραμόρφωσης

• Ανάλυση των υπεύθυνων μηχανισμών για την εμφάνιση σπονδυλικών καταγμάτων σε παρακείμενα επίπεδα μετά την εφαρμογή της τεχνικής
  • Ανάλυση-Βασικές γνώσεις
  • Θεωρίες εμφάνισης καταγμάτων σε παρακείμενα επίπεδα
  • Θεωρία φυσικής προόδου της οστεοπόρωσης και οστικού μεταβολισμού
  • Θεωρία καταπόνησης σπονδύλων λόγω αυξημένης δραστηριότητας
  • Εμβιομηχανική θεωρία εμφάνισης καταγμάτων σε παρακείμενα επίπεδα
• Η σημασία των ορθώσεων στην αντιμετώπιση της οστεοπορωτικής σπονδυλικής στήλης

• Eίδη σπονδυλικών ορθώσεων
• Συζήτηση

Β10. Φροντιστηριακή άσκηση

• Παρακολούθηση  Εξωτερικών Ιατρείων Οστεοπόρωσης του Νοσοκομείου
• Συμμετοχή σε συνέδρια-σεμινάρια-workshops
• Άσκηση/Συμμετοχή στο Ηλεκτρονικό Ιατρείο Οστεοπόρωσης
• Συγγραφή ερευνητικής εργασίας
• Μεθοδολογία έρευνας

Γ΄ Εξάμηνο

Γ1. Οστεοπόρωση στην παιδική ηλικία και Γενετικές και αναπτυξιακές παθήσεις του σκελετού

• Οστεοπόρωση στην παιδική ηλικία

• Ορισμός της παιδικής οστεοπόρωσης
• Αιτιοπαθογένεια της παιδικής οστεοπόρωσης
  • Ελαττωμένη κινητικότητα
  • Φλεγμονώδεις κυτοκίνες
  • Συστηματική λήψη κορτικοστεροειδών
  • Διαταραχή στην εξέλιξη της ήβης και χαμηλό σωματικό βάρος
• Πρόληψη της παιδικής οστεοπόρωσης
• Θεραπεία της παιδικής οστεοπόρωσης
• Ατελής οστεογένεση
  • Αυτοσωμικές επικρατείς μορφές της ατελούς οστεογένεσης
  • Αυτοσωμικές υπολειπόμενες μορφές ατελούς οστεογένεσης (2-5% των ασθενών με ατελή οστεογένεση)
• Νεανική οστεοπόρωση
• Γενετικές και αναπτυξιακές παθήσεις του σκελετού

• 49.1 Σκληρυντικές οστικές δυσπλασίες
  • 49.1.1 Οστεοπέτρωση (οστεομαρμάρωση, νόσος Albers-Schönberg)
    • 49.1.1.1 Tαξινόμηση
    • 49.1.1.2 Κλινική και εργαστηριακή εικόνα
  • 49.1.2 Πυκνοδυσόστωση
    • 49.1.2.1 Ακτινολογική εικόνα
  • 49.1.3 Προοδευτική διαφυσιακή δυσπλασία (νόσος Camurati-Engelmann)
  • 49.1.4 Ενδοστική υπερόστωση (σκληροστέωση και νόσος van Buchem)
  • 49.1.5 Οστεοποικίλωση
  • 49.1.6 Γραμμωτή οστεοπάθεια (Οsteopathia striata)
  • 49.1.7 Μελορεόστωση
• 49.2 Προοδευτική οστεοποιός ινοδυσπλασία
• 49.3 Ανεπάρκεια ενζύμων με επίπτωση στο σκελετό (Ενδογενείς διαταραχές του μεταβολισμού)
  • 49.3.1 Yποφωσφατασία
  • 49.3.2 Βλεννοπολυσακχαριδώσεις
  • 49.3.3 Ομοκυστινουρία
  • 49.3.4 Αλκαπτονουρία
  • 49.3.5 Διαταραχές στη μεταφορά του χαλκού (νόσος Wilson, νόσος Menkes)
• 49.4 Xονδροδυσπλασίες
  • 49.4.1 Ταξινόμηση βάσει παθοφυσιολογικού/μοριακού μηχανισμού
  • 49.4.2 Ταξινόμηση βάσει γονιδιακής διαταραχής
  • 49.4.3 Ταξινόμηση βάσει κλινικής εικόνας
  • 49.4.4 Ταξινόμηση βάσει ακτινολογικής εικόνας
  • 49.4.5 Η ομάδα της αχονδροπλασίας
  • 49.4.6 Πρόγνωση των χονδροδυσπλασιών
• 49.5 Σύνδρομο Μarfan
  • 49.5.1 Διαγνωστικά κριτήρια

Γ2. Οστεοπόρωση από κορτικοστεροειδή-Οστεοπόρωση σε μεταμοσχευμένους ασθενείς

• Οστεοπόρωση από κορτικοστεροειδή

• Παθογενετικός μηχανισμός της οστεοπόρωσης από κορτικοστεροειδή
• Άλλες παρενέργειες της χορήγησης των κορτικοστεροειδών
• Διάγνωση
• Φαρμακολογική παρέμβαση στην οστεοπόρωση από γλυκοκορτικοστεροειδή
• Ασβέστιο, βιταμίνη D και τα ανάλογά της
• Οστεοπόρωση σε μεταμοσχευμένους ασθενείς

• Παθογένεια της οστεοπόρωσης στους μεταμοσχευμένου
• Ανοσοκατασταλτική θεραπεία
• Κατάγματα
• Αντιμετώπιση της οστικής νόσου σε μεταμοσχευθέντες ασθενείς
  • Πρόληψη
  • Θεραπευτική αντιμετώπιση

Γ3. Ανδρική οστεοπόρωση

• Ανδρική οστεοπόρωση

• Ορισμός της ανδρικής οστεοπόρωσης
• Επιδημιολογία της ανδρικής οστεοπόρωσης
• Ταξινόμηση της οστεοπόρωσης στους άνδρες
• Παθογένεια της οστικής απώλειας στους άνδρες
  • Πρωτοπαθής ανδρική οστεοπόρωση
  • Δευτεροπαθής ανδρική οστεοπόρωση
    • Οστεοπόρωση από υπογοναδισμό
• Διάγνωση της ανδρικής οστεοπόρωσης
  • Ιστορικό και κλινική εξέταση
  • Παρακλινικός έλεγχος
    • Οστική πυκνομετρία
    • Απλή ακτινογραφία
    • Εργαστηριακός έλεγχος αίματος και ούρων
    • Ιστομορφομετρία
• Πρόληψη της ανδρικής οστεοπόρωσης
• Θεραπεία της ανδρικής οστεοπόρωσης
  • Αλενδρονάτη
  • Ριζεδρονάτη
  • Ζολεδρονικό οξύ
  • Τεριπαρατίδη
  • Δενοσουμάμπη
  • Ρανελικό στρόντιο
  • Τεστοστερόνη
  • Άλλα δοκιμαζόμενα θεραπευτικά σχήματα
  • Ποιοι άνδρες πρέπει να λάβουν θεραπεία;

Γ4. Δευτεροπαθής οστεοπόρωση-Προεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση

• Δευτεροπαθής οστεοπόρωση

• Ορισμός και εισαγωγικά στοιχεία της δευτεροπαθούς οστεοπόρωσης
• Οστεοπόρωση από ενδοκρινικές παθήσεις
• Οστεοπόρωση από γαστρεντερικές παθήσεις
• Οστεοπόρωση από αναπνευστικές παθήσεις
• Οστεοπόρωση στην ψυχογενή ανορεξία
• Άλλες διατροφικές διαταραχές
• Οστεοπόρωση στις ρευματικές παθήσεις
• Οστεοπόρωση στις νεοπλασματικές - αιματολογικές νόσους
• Οστεοπόρωση στις νευρολογικές παθήσεις
• Μεταμοσχεύσεις οργάνων
• Φάρμακα
• Προεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση

• Έκταση του προβλήματος 45.2 Ορισμός της οστεοπόρωσης στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες
• Επιδημιολογία
• Κορυφαία οστική πυκνότητα
• Παθοφυσιολογία της οστεοπόρωσης στους νέους ενήλικες
• Ενδείξεις προληπτικού διαγνωστικού ελέγχου
• Ποια είναι η καταλληλότερη κλινική προσέγγιση;
• Ποια είναι η καταλληλότερη θεραπεία της οστεοπόρωσης σε νέους ενήλικες;
   

Γ5. Διατροφή και οστικός μεταβολισμός-Άσκηση στην οστεοπόρωση και στην πρόληψη των πτώσεων-καταγμάτων

• Διατροφή και οστικός μεταβολισμός

• Ασβέστιο
  • Κύηση-γαλουχία και ασβέστιο
• Βιταμίνη D
• Πρωτεΐνη
• Βιταμίνη Κ
• Φωσφόρος
• Νάτριο - Αλάτι
• Καφεΐνη
• Αλκοόλ
• Ω-3 λιπαρά οξέα
• Φυτικές ίνες

• Άσκηση στην οστεοπόρωση και στην πρόληψη των πτώσεων-καταγμάτων

• Σχεδιασμός άσκησης
• Είδη ασκήσεων στην οστεοπόρωση και την πρόληψη των καταγμάτων
• Συζήτηση
  • Άσκηση και οστική πυκνότητα
  • Άσκηση και κατάγματα
• Πρόληψη των πτώσεων
• Άσκηση και κίνδυνος πτώσης
• Στρατηγική της άσκησης
• Φυσική αγωγή και οστική μάζα στα παιδιά και στις νεαρές ηλικίες
• Η συνεργική δράση της άσκησης με τη λήψη ασβεστίου και με φάρμακα

Γ6. Διαταραχές της ομοιοστασίας του ασβεστίου-Υπερπαραθυρεοειδισμός

• Διαταραχές της ομοιοστασίας του ασβεστίου

• Εισαγωγικά στοιχεία για την ομοιοστασία του ασβεστίου
• Υπερασβεστιαιμία
  • PTH-ανεξάρτητη υπερασβεστιαιμία

• Υπερπαραθυρεοειδισμός

• Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
  • Γενικά στοιχεία 51.1.2 Παθοφυσιολογία
  • Κλινική εικόνα
  • Ασυμπτωματικός πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
  • Συμπτωματικός πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
  • Διάγνωση
  • Θεραπεία
• Δευτεροπαθής και τριτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

Γ7. Υποασβεστιαιμία. Ηλικιοεξαρτώμενες λειτουργικές επιπτώσεις της έλλειψης της βιταμίνης D

• Υποασβεστιαιμία

• Υποασβεστιαιμία
• Υποπαραθυρεοειδισμός
• Ψευδοϋποπαραθυρεοειδισμός
• Άλλα αίτια υποασβεστιαιμίας

• Ηλικιοεξαρτώμενες λειτουργικές επιπτώσεις της έλλειψης της βιταμίνης D

• Σιτιογενής ραχιτισμός και οστεομαλακία
• Οστεομαλακία από νοσήματα του πεπτικού συστήματος
• Ογκογενής οστεομαλακία
• Φαρμακογενής οστεομαλακία
• Ο μυϊκός ιστός ως στόχος των μεταβολιτών της βιταμίνης D

• Ραχιτισμός-Oστεομαλακία

• Σύνδρομα υποφωσφοραιμίας
  • Ταξινόμηση των υποφωσφοραιμικών συνδρόμων
  • Διαγνωστική προσέγγιση ατόμων με υποφωσφοραιμικό σύνδρομο
  • Σύνδρομα υποφωσφοραιμίας λόγω διαταραχών του μεταβολισμού της βιταμίνης D
  • Έλλειψη της βιταμίνης D
• Ραχίτιδα εξαρτώμενη από τη βιταμίνη D
• Σύνδρομα υποφωσφοραιμίας λόγω νεφρικής απώλειας φωσφόρου
  • X-φυλοσύνδετη υποφωσφοραιμική ραχίτιδα/οστεομαλακία
  • Κληρονομική υποφωσφοραιμική ραχίτιδα με υπερασβεστιουρία
  • Αυτοσωματική επικρατούσα υποφωσφοραιμική ραχίτιδα/οστεομαλακία
  • X-φυλοσύνδετη με τον υπολειπόμενο χαρακτήρα κληρονομούμενη υποφωσφοραιμία
  • Ογκογενής υποφωσφοραιμική οστεομαλακία
• Σύνδρομο Fanconi και Νεφρική σωληναριακή οξέωση

Γ8. Oστική νόσος Paget

• Oστική νόσος Paget

• Επιδημιολογία
• Αιτιολογία
• Παθογένεια
• Εργαστηριακά ευρήματα
• Κλινική εικόνα
• Απεικονιστικά ευρήματα
• Διάγνωση
• Θεραπεία

Γ9. Χρόνια νεφρική νόσος-Διαταραχές οστών και μετάλλων-Nεφρολιθίαση

• Χρόνια νεφρική νόσος-Διαταραχές οστών και μετάλλων

• Διάκριση-κατάταξη της χρόνιας νεφρικής οστικής νόσου
• Παθοφυσιολογία της χρόνιας νεφρικής οστικής νόσου
• Κλινική εικόνα της χρόνιας νεφρικής οστικής νόσου
• Διάγνωση της χρόνιας νεφρικής οστικής νόσου
• Θεραπεία της χρόνιας νεφρικής οστικής νόσου
  • Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
  • Οστεομαλακία
  • Αδυναμική οστική νόσος

• Nεφρολιθίαση

• Σύσταση των λίθων και αίτια της λιθογένεσης
• Κλινική εικόνα και διάγνωση της νεφρολιθίασης
• Αντιμετώπιση της νεφρολιθίασης

Γ10. Βιολογία της οστικής μεταστατικής νόσου-Αιματολογικά νοσήματα και οστεοπόρωση

• Βιολογία της οστικής μεταστατικής νόσου

• Φυσιολογία του οστού
• Φυσιολογία οστικών μεταστάσεων
• Καρκίνος του μαστού
• Καρκίνος του προστάτη
• Πολλαπλούν μυέλωμα
• Κλινική εικόνα οστικών μεταστάσεων
• Ακτινολογική απεικόνιση
• Βιοχημικοί δείκτες οστικού μεταβολισμού
• Θεραπεία της οστικής μετάστασης
• Πρόληψη οστικών μεταστάσεων

• Αιματολογικά νοσήματα και οστεοπόρωση

• Σύντομη εισαγωγή στον οστικό μεταβολισμό
• Μεσογειακή αναιμία και οστεοπόρωση
• Αιμορροφιλία και οστεοπόρωση
• Πολλαπλούν μυέλωμα και οστική νόσος
• β-Μεσογειακή αναιμία και οστά

• 42.1 Γενικά στοιχεία περί β-μεσογειακής αναιμίας
• 42.2 Επιδημιολογικά στοιχεία
• 42.3 Αιτιοπαθογένεια
  • 42.3.1 Η επέκταση του ερυθροποιητικού μυελού
  • 42.3.2 Ο ρόλος της αιμοσιδήρωσης
  • 42.3.3 Τοξικότητα των φαρμάκων αποσιδήρωσης
  • 42.3.4 Το σύστημα OPG/RANK/RANKL
  • 42.3.5 Κυτοκίνες/Αυξητικοί παράγοντες
  • 42.3.6 Ενδοκρινικές επιπλοκές
  • 42.3.7 Γενετικά αίτια
  • 42.3.8 Μειωμένη φυσική δραστηριότητα
• 42.4 Κλινική εικόνα
• 42.5 Ακτινολογική διερεύνηση και απεικονιστικά ευρήματα
  • 42.5.1 Απλές ακτινογραφίες
  • 42.5.2 Εκτίμηση της οστικής πυκνότητας με DXA
  • 42.5.3 Ο ρόλος της pQCT
  • 42.5.4 Μαγνητική τομογραφία
• 42.6 Εργαστηριακός έλεγχος
• 42.7 Πρόληψη και Θεραπεία
  • 42.7.1 Υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση
  • 42.7.2 Αντιμετώπιση της βασικής νόσου και των λοιπών επιπλοκών αυτής
  • 42.7.3 Ειδική φαρμακευτική παρέμβαση
    • 42.7.3.1 Βιταμίνη D, ασβέστιο, ιχνοστοιχεία
    • 42.7.3.2 Καλσιτονίνη και διφωσφονικά
    • 42.7.3.3 Νεότερες θεραπείες

• 42.8 Πρόγνωση

Γ11. Φροντιστηριακή άσκηση

• Παρακολούθηση Εξωτερικών Ιατρείων Οστεοπόρωσης του Νοσοκομείου
• Συμμετοχή σε συνέδρια-σεμινάρια-workshops
• Άσκηση/Συμμετοχή στο Ηλεκτρονικό Ιατρείο  Οστεοπόρωσης
• Συγγραφή και παρουσίαση διπλωματικής εργασίας

Δ΄ Εξάμηνο

Δ1. Οστεονέκρωση και περιοχική (παροδική) οστεοπόρωση-Σαρκοπενία

• Οστεονέκρωση

• Ορισμός-Συχνότητα
• Αιτιολογία-Παθογένεια
• Κλινική εικόνα
• Διάγνωση
• Διαφορική διάγνωση
• Σταδιοποίηση
• Θεραπεία

• Αλγοδυστροφία και περιοχική (παροδική) οστεοπόρωση

• Ορισμοί
  • Αλγοδυστροφία ή τύπου 1 σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου
  • Περιοχική (παροδική) οστεοπόρωση
• Τύπου Ι σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου (Αλγοδυστροφία)

• Επιδημιολογία
• Κλινική εικόνα
• Απεικονιστικά ευρήματα
• Διάγνωση
• Θεραπεία

• Περιοχική (παροδική) οστεοπόρωση
  • Επιδημιολογία
  • Αιτιοπαθογένεια
  • Κλινική εικόνα
  • Απεικονιστικά ευρήματα
  • Διαφορική διάγνωση
  • Θεραπεία

• Σαρκοπενία

• Ορισμός της σαρκοπενίας
  • Σαρκοπενία και Σύνδρομο ευπάθειας
  • Ελάττωση μυϊκής μάζας και δύναμης στους ηλικιωμένους
• Μηχανισμοί αιτιοπαθογένεσης
  • Μιτοχονδριακή λειτουργία-Κύτταρα-Δορυφόροι
  • Απορύθμιση του ορμονικού ισοζυγίου
  • Αύξηση του μυϊκού καταβολισμού-δράση των κυτοκινών
  • Σαρκοπενία-παχυσαρκία
  • Γεροντική ανορεξία
  • Γενετική προδιάθεση-έλλειψη μυϊκής επιβάρυνσης
• Λειτουργική ποιότητα του μυϊκού ιστού
  • Λειτουργικές συνέπειες-μυϊκή ισχύς και πτώσεις
• Κλινική εκτίμηση
  • Κριτήρια αξιολόγησης της μάζας των σκελετικών μυών
  • Λειτουργικά κριτήρια
• Αντιμετώπιση της σαρκοπενίας
  • Άσκηση μυϊκής ενδυνάμωσης
  • Άλλα μέσα αντιμετώπισης

Δ2. Φυσιολογία και παθολογία των αρθρώσεων

• Φυσιολογία και παθολογία των αρθρώσεων

• Aνατομία  και φυσιολογία των αρθρώσεων
  • Ανατομία των αρθρώσεων
  • Φυσιολογία των αρθρώσεων
    • Ιδιότητες αρθρικού χόνδρου
    • Ιστολογία αρθρικού χόνδρου
    • Αρθρικός θύλακος, αρθρικός υμένας-αρθρικό υγρό
    • Υποχόνδριο οστό
    • Αγγείωση των αρθρώσεων
    • Μεταβολισμός του αρθρικού χόνδρου
• Αρθροπάθειες
  • Παθοφυσιολογία των αρθροπαθειών
    • Παθογενετικοί παράγοντες

• Εξελικτικά στάδια
• Ταξινόμηση αρθροπαθειών

• Εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα

• Επιδημιολογία
• Κλινική εικόνα
• Εργαστηριακά ευρήματα
• Ακτινολογικά ευρήματα
• Συνήθεις εντοπίσεις εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας
• Αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας

• Παθήσεις αρθρικού χόνδρου-Χονδροπάθειες

• Οξεία τραυματική χονδροπάθεια
• Χρόνια τραυματική χονδροπάθεια
• Χειρουργικές τεχνικές αποκατάστασης χόνδρινων βλαβών παθήσεων

• Μικτές μορφές οστεοπόρωσης και οστεοαρθρίτιδας

• Ορισμός της οστεοαρθρίτιδας και της οστεοπόρωσης
• Επιδημιολογία της συνύπαρξης οστεοπόρωσης με οστεοαρθρίτιδα
• Γήρανση και συνύπαρξη οστεοπόρωσης με την οστεοαρθρίτιδα
• Γενετική προδιάθεση
• Κοινοί παράγοντες κινδύνου (παχυσαρκία, έλλειψη σωματικής άσκησης)
• Οι ορμόνες του φύλου
• Το υποχόνδριο οστό
  • Ορισμός και λειτουργίες του υποχόνδριου οστού
  • Το υποχόνδριο οστό στην οστεοπόρωση και την οστεοαρθρίτιδα
• Κυτοκίνες και οστεοπόρωση/οστεοαρθρίτιδα
  • Κυτοκίνες και οστεοπόρωση
  • Κυτοκίνες και οστεοαρθρίτιδα
    • Καταβολικές κυτοκίνες
    • Αναβολικές κυτοκίνες
    • Κυτοκίνες με αμφότερες καταβολικές και αναβολικές ιδιότητες
• Το Wnt μονοπάτι
• Το οξειδωτικό στρες
  • Στην οστεοπόρωση
  • Στην οστεοαρθρίτιδα
• Οστικός πόνος

• Αίτια οστικού πόνου
• Νευρωνική βάση του πόνου
  • Αλγοϋποδεκτικοί παράγοντες
• Παθοφυσιολογία του καρκινικού οστικού πόνου
• Χαρακτηριστικά του οστικού πόνου
• Αξιολόγηση του πόνου
• Φαρμακευτική αντιμετώπιση του οστικού πόνου
  • Φαρμακευτική αγωγή πρώτης επιλογής
  • Επικουρική αναλγητική αγωγή
  • Μη φαρμακολογική αντιμετώπιση του πόνου
• Γενετική και οστεοαρθρίτιδα

• Εισαγωγικά στοιχεία για την οστεοαρθρίτιδα
  • Παθογένεση της οστεοαρθρίτιδας
  • Διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας
• Γενετική και οστεοαρθρίτιδα
  • Προσέγγιση της γενετικής επίδρασης στα πολυπαραγοντικά νοσήματα
  • Οστεοαρθρίτιδα και γενετική
  • Οιστρογόνα και υποδοχείς οιστρογόνων ESR1-ESR2
  • Γονίδια των κολλαγόνων
  • Έλεγχος ολόκληρου του γονιδιώματος με array CGH
• Μελέτες στον ελληνικό πληθυσμό σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος
  • Έλεγχος μεταλλαγών στο γονίδιο COL2A1
  • Συσχετισμός οστεοαρθρίτιδας γονάτων με μεταλλαγές στα γονίδια των υποδοχέων των οιστρογόνων ESR1, ESR2 και AR
    • Μονονουκλεοτιδικοί πολυμορφισμοί στο ESR1
    • Επαναλήψεις GT στο ιντρόνιο 1 του COL1A2 γονιδίου και οστεοαρθρίτιδα
    • Συσχετισμός οστεοαρθριτικών γονάτων με μικροδορυφορικούς πολυμορφισμούς της ιντερλευκίνης 10 (IL10G και IL10R)
    • Asporin (ASPN)
    • Calmodulin (CALM1)
• Σχέση οστεοαρθρίτιδας και οστεοπόρωσης
• H οστεοαρθρίτιδα ως συστηματική διαταραχή

Δ3. Διαταραχές της οδοντογένεσης στα μεταβολικά νοσήματα των οστών-Διαταραχές της οδοντίνης

• Διαταραχές της οδοντογένεσης στα μεταβολικά νοσήματα των οστών

• Ανωμαλίες της αδαμαντίνης
  • Κληρονομικές διαταραχές της αδαμαντίνης
  • Ατελής αδαμαντινογένεση και νοσήματα των οστών
• Διαταραχές της οδοντίνης
  • Κληρονομικές διαταραχές της οδοντίνης
  • Νοσήματα που συνυπάρχουν με ατελή οδοντινογένεση
• Διαταραχές του αριθμού των δοντιών
  • Ανοδοντίες
  • Υπεροδοντίες
• Διφωσφονικά και oστεοενσωμάτωση των οδοντιατρικών εμφυτευμάτων

• Οδοντιατρικά εμφυτεύματα
  • Τι είναι το οδοντιατρικό εμφύτευμα;
  • Ιστορία των οδοντιατρικών εμφυτευμάτων
  • Τι είναι οστεοενσωμάτωση;
• Διφωσφονικά
  • Οστεονέκρωση των γνάθων από διφωσφονικά
  • Επίπτωση οστεονέκρωσης των γνάθων από διφωσφονικά
  • Οδοντιατρικό πρωτόκολλο για ασθενείς υπό αγωγή με διφωσφονικά
  • Επίδραση των διφωσφονικών στην οστεοενσωμάτωση εμφυτευμάτων

Δ4. Διηθητικές παθήσεις των οστών-Αρτηριοσκλήρυνση και οστικός μεταβολισμός

• Διηθητικές παθήσεις των οστών

• Συστηματική μαστοκύττωση
• Ιστιοκύττωση από κύτταρα Langergans
• Αρτηριοσκλήρυνση και οστικός μεταβολισμός

• Παράγοντες κινδύνου για την οστεοπόρωση και την αρτηριοσκλήρυνση
• Παθογενετικοί μηχανισμοί της οστικής νόσου στην αρτηριοσκλήρυνση
  • Οι διαδικασίες οστικής επιμετάλλωσης και αγγειακής επασβέστωσης
  • Η σηματοδοτική οδός Wnt
  • Φωσφόρος
  • Παραθορμόνη
  • Βιταμίνη D
  • Ορμόνες του φύλου
  • Ομοκυστεΐνη
  • Οξείδωση λιπιδίων
  • Φλεγμονή
  • Οξειδωτικό στρες
• Επιδημιολογία της οστικής νόσου στην αρτηριοσκλήρυνση
  • Χαμηλή οστική πυκνότητα σε ασθενείς με αρτηριοσκλήρυνση/αγγειακή νόσο 
  • Οστεοπορωτικά κατάγματα σε ασθενείς με αρτηριοσκλήρυνση/αγγειακή νόσο
  • Αρτηριοσκλήρυνση/αγγειακή νόσος σε ασθενείς με χαμηλή οστική μάζα
  • Καρδιαγγειακή θνητότητα σε ασθενείς με χαμηλή οστική μάζα

• Μελέτες φαρμάκων για την οστική νόσο στην αρτηριοσκλήρυνση
• Συμπεράσματα
• Ινώδηςδυσπλασία

• Ινώδης δυσπλασία
  • Παθοφυσιολογία
  • Κλινική εικόνα
  • Ακτινολογική εικόνα
  • Ιστολογική εικόνα
  • Διάγνωση
  • Θεραπεία
• Σύνδρομο McCune-Albright
• Έκτοπηοστεοποίηση

• Παθογένεια
• Συχνότητα εμφάνισης
• Προδιαθεσικοί παράγοντες
• Φυσική εξέλιξη
• Παθολογοανατομική εικόνα
• Ταξινόμηση της έκτοπης οστεοποίησης
• Κλινική εικόνα της έκτοπης οστεοποίησης
• Εργαστηριακός έλεγχος
• Απεικονιστικός έλεγχος
• Αντιμετώπιση της έκτοπης οστεοποίησης
• Πρόληψη-Προφύλαξη
• Γενετική
• Ο ρόλος της φυσιοθεραπείας
• Επιπλοκές

Δ5. Κλινική άσκηση

• • Παρακολούθηση  Εξωτερικών Ιατρείων  Οστεοπόρωσης του Νοσοκομείου
  • Συμμετοχή σε συνέδρια – σεμινάρια – workshops
  • Άσκηση / Συμμετοχή στο Ηλεκτρονικό Ιατρείο  Οστεοπόρωσης

• Διπλωματική εργασία

• Ως θέματα Διπλωματικών Εργασιών ανατίθενται πρωτότυπα στην ελληνική βιβλιογραφία θέματα κριτικής ανάπτυξης σχετικά με τις νεότερες εξελίξεις στα Μεταβολικά Νοσήματα των Οστών.
• Επιδιώκεται η αξιοποίηση των ενδιαφερόντων των σπουδαστών ανάλογα με την ιατρική ειδικότητα και την κλινικο-εργαστηριακή κατεύθυνση.
• Οι Διπλωματικές Εργασίες στοχεύουν επιπλέον στον εμπλουτισμό της πτωχής ελληνόγλωσσης βιβλιογραφίας σε ειδικά θέματα για τα ΜΝΟ.